فهرست مطالب
عیار طلا یکی از مهم‌ترین و تعیین کننده‌ترین معیارهای دنیای زیورآلات و سرمایه‌گذاری است که هر خریداری باید به آن توجه داشته باشد. قیمت روز طلا علاوه بر عوامل کلان سیاسی و اقتصادی، به طور مستقیم به عیار آن بستگی دارد و هر چه عیار بالاتر باشد، خلوص طلا بیشتر بوده و در نتیجه ارزش آن قطعه هم بالاتر خواهد رفت. درک مفهوم عیار طلا به درک ارزش واقعی طلای مورد نظر کمک خواهد کرد و باعث می‌شود که خریدی آگاهانه و هوشمندانه داشته باشید. با نیت آگاهی بخشی به شما عزیزان در ادامه این نوشته به بررسی جامع مفهوم عیار طلا خواهیم پرداخت و به‌طور دقیق می‌گوییم که عیار طلا چیست. پس از آن نحوه محاسبه و تاثیر آن بر قیمت طلا را نیز با هم مرور خواهیم کرد.
عیار معیاری برای سنجش خلوص یک قطعه طلا است که از تقسیم وزن طلای به کار رفته در یک قطعه به وزن کل آن قطعه به دست خواهد آمد. برای نمونه اگر یک گردنبند طلا داشته باشید که وزن کلی آن 20 گرم باشد که از 15 گرم طلای خالص و 5 گرم نقره تشکیل شده باشد، وزن طلای خالص یعنی 15 را بر وزن کلی گردنبند یعنی 20 تقیسم خواهیم کرد که به عدد 0.75 می‌رسیم که نشان می‌دهد 75 درصد این گردنبند از طلای خالص تشکیل شده و مابقی آن طلا نیست. هر چه عیار یک قطعه طلا بالاتر باشد به این معنا است که درصد بیشتری از آن را طلا تشکیل داده است و به تبع آن قیمت بالاتری هم خواهد داشت. پس از حالا به بعد اگر کسی از شما بپرسد که عیار طلا چیست، می‌توانید او را راهنمایی کنید.
برای بیان عیار از دو سیستم مجزا استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:
سیستم عیار بر مبنای 1000 نشان می‌دهد که هر 1000 واحد زیورآلات، چند واحد آن طلای خالص است که بر اساس عددی مابین صفر تا 1000 بیان می‌شود و در برخی از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران هم از این سیستم برای نوشتن فاکتورهای طلافروشی استفاده می‌شود. هر چه عدد بیان شده به 1000 نزدیک‌تر باشد به این معنا است که طلا از خلوص بیشتری برخوردار است و ارزش ذاتی آن هم بالاتر خواهد بود. برای محاسبه این نوع از عیار کافی است که و وزن طلای خالص را بر وزن کل قطعه طلا تقسیم کرده و در 1000 ضرب کنید. برای نمونه عیار گردنبدی که 15 گرم طلای خالص دارد و وزن آن 20 گرم است طبق فرمول زیر محاسبه خواهد شد که نشان می‌دهد عیار آن برابر با 750 است:
(وزن طلای خالص تقسیم بر وزن کل گردنبند) ضربدر 1000
(15/20) ضربدر 1000= 750
درر سیستم بعدی عیار را به مبنای 24 محاسبه خواهند کرد و به این معنی است که طلای 24 عیار از طلای خالص ساخته شده است و هیچ آلیاژی در آن به کار نرفته است. هر چه عیار از 24 کمتر باشد، خلوص طلا کمتر خواهد شد و ارزش آن کمتر خواهد بود. برای به دست آوردن این نوع از عیار هم می‌توانید عدد به دست آمده از تقسیم وزن طلای خالص بر وزن کل قطعه را در عدد 24 ضرب کنید. برای نمونه می‌توان گفت که گردنبند بالا از طلای 18 عیار ساخته شده است که از فرمول زیر محاسبه شده است:
(وزن طلای خالص تقسیم بر وزن کل گردنبند) ضربدر 24
(15/20) ضربدر 24= 18
هنگام محاسبه قیمت طلا، لازم است که به عیار و خلوص آن توجه کافی داشته باشید تا بتوانید با خیالی راحت‌تر نسبت به خرید زیورآلات اقدام کنید. به همین دلیل نیاز است که با نحوه تبدیل عیار طلا از مبنای 24 به 1000 و بالعکس آشنا باشید:
برای تبدیل عیار طلا از مبنای 24 به مبنای 1000 کافی است عدد عیار را بر 24 تقسیم کرده و در 1000 ضرب کنید. برای نمونه به روش زیر می‌توان طلای 18 عیار را بر مبنای 1000 بیان کرد:
عیار بر مبنای 24 تقسیم بر 24 ضربدر 1000
(18/24) ضربدر 1000= 750
برای تبدیل عیار از مبنای 1000 به مبنای 24 کافی است که برخلاف فرمول بالا عمل کنیم و عدد عیار را بر 1000 تقسیم کرده و در 24 ضرب کنیم. برای نمونه به روش زیر می‌توان طلای 750 عیار را بر مبنای 24 بیان کرد:
(عیار بر مبنای 1000 تقسیم بر 1000) ضربدر 24
(750 تقسیم بر 1000) ضربدر 24= 18
طلای خالص بسیار نرم و شکننده است و نمی‌توان آن را برای ساخت زیورآلات و سرویس طلا به کار گرفت، به همین دلیل با اضافه کردن فلزات دیگر به عنوان آلیاژ مقاومت این محصولات را افزایش می‌دهند. اضافه کردن آلیاژ علاوه بر افزایش مقاومت باعث تغییر رنگ طلا خواهد شد که می‌تواند قیمت آن را هم تغییر دهد. طلا با عیارهای مختلف برای مصارف مختلفی ساخته می‌شوند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت:
طلای 24 عیار با خلوص 99.9 درصد خالص‌ترین نوع طلا است که در ساخت آن هیچ گونه آلیاژی به کار نرفته است. این نوع از طلا بسیار نرم و شکننده است و به همین دلیل در ساخت زیورآلات به کار گرفته نمی‌شود، بلکه بیشتر برای ساخت شمش و سکه طلا که برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند، استفاده می‌شود.
طلای 22 عیار از 91.6 درصد طلای خالص و 8.4 درصد آلیاژهای مس و نقره تشکیل شده است که باعث افزایش سختی آن نسبت به طلای خالص شده و در برخی از کشورهای خاورمیانه و هند به عنوان طلای زینتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طلای 22 عیار زرد رنگ و درخشان است.
طلای 18 عیار پرکاربردترین طلای زینتی در ایران و بسیاری از کشورها است که هم مقاومت بالایی دارد و هم بسیار زیبا است. این طلا از 75 درصد طلای خالص و 25 درصد آلیاژهای دیگر تشکیل شده است. طلای 18 عیار درخشندگی طلاهای 22 و 24 عیار را ندارد، با این حال هنوز هم جزو زیباترین طلاها محسوب می‌شود.
طلای 14 عیار از 58.3 درصد طلای خالص و 41.7 درصد آلیاژهای دیگر تشکیل شده است که بیشتر بر استحکام تمرکز دارد و زیبایی موارد قبلی را ندارد. این نوع از طلا برای ساخت زیورآلات روزمره و محصولات ارزان‌تر مناسب است و برای سرمایه‌گذاری یا زیبایی، کاربرد نخواهد داشت.
در نظر داشته باشید که طلاهای دیگری تحت عنوان 21 عیار، 20 عیار، 17 عیار و 10 عیار هم در بازار برخی از کشورها یافت می‌شوند؛ اما از آنجایی که کاربرد زیادی ندارند، از پرداختن به آن‌ها خودداری کرده‌ایم.
همواره در راهنمای خرید شمش طلا یا هر نوع طلای دیگری اشاره کرده‌ایم که قبل از خرید از عیار و تقلبی نبودن طلا مطمئن شوید تا دچار ضرر نشوید. متاسفانه روشی خانگی برای تشخیص عیار طلا وجود ندارد و همه روش‌ها توسط طلافروشی‌ها قابل استفاده هستند. با این وجود آشنایی با این روش‌ها می‌تواند دید بهتری نسبت به موضوع در اختیار شما قرار دهد. به همین دلیل در ادامه به بررسی ساده‌ترین روش‌های تشخیص عیار طلا خواهیم پرداخت:
در این روش طلا را روی سنگ محک می‌کشند تا ردی از آن روی این سنگ بنشیند، سپس محلول تیزاب را روی آن می‌ریزند. در صورتی که عیار طلا و عیار محلول تیزاب یکی باشد، تغییری در رد طلا ایجاد نخواهد شد؛ اما اگر عیار طلا از عیار تیزاب پایین‌تر باشد، رد آن کمرنگ‌تر می‌شود و برای پیدا کردن عیار دقیق لازم است که با تیزاب‌های مختلف آن را تست کنند. در صورتی که فلز مورد نظر هم طلا نباشد، رد آن از روی سنگ محک به کلی پاک خواهد شد. در واقع استفاده از سنگ محک بیشتر برای تشخیص طلا بودن یا نبودن یک قطعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
در این روش افراد از تکه‌های طلا با عیارهای مختلف که در کنار هم به شکل دسته کلید در می‌آیند استفاده می‌کنند. سپس یکی از کلیدها و طلای مورد نظر را به صورت جداگانه روی سنگ محک می‌کشند و رد به جای مانده از آن‌ها را با هم مقایسه می‌کنند. در صورتی که ردهای به جای مانده شبیه هم باشد، عیار کلید و قطعه طلا یکی است. در غیر اینصورت آزمایش را با کلیدهای دیگر تکرار خواهند کرد تا عیار واقعی را پیدا کنند. استفاده از کلید شاخص اگر چه راهگشا است؛ اما خیلی دقیق نیست و امکان خطا در آن وجود دارد.
طلا سازان و طلا فروشان از روش‌ها و دستگاه‌های پیچیده‌ای برای تشخیص عیار طلا استفاده می‌کنند. دستگاه‌های دیجیتالی و XRF توانایی تشخیص خلوص طلا با دقت بالا را دارند و احتمال خطا در آن‌ها به حداقل می‌رسد. خریداری این دستگاه‌ها برای افراد عادی مقرون به صرفه نیست و خرید طلا از مراجع و مراکز معتبر، بهترین راه برای خریدی مطمئن است.
در این مطلب به شما گفتیم که عیار طلا چیست و چطور باید آن را محاسبه کنید. عیار طلا معیاری است که میزان خلوص طلا را نشان می‌دهد و تعیین میکند که در ساختار یک قطعه طلا، چه میزان آلیاژ به کار رفته است. این معیار تاثیر بسیار زیادی روی قیمت طلا می‌گذارد و هر چه عیار بالاتر باشد، قیمت طلا هم بالاتر خواهد بود. از این رو نیاز است که با انواع عیار آشنا باشید و روش‌های بیان آن را بدانید تا هنگام خرید، بتوانید با خیالی راحت‌تر محصولات مورد نظر خود را انتخاب کنید.
در این مطلب به بررسی اقتصادی ترین گوشی سامسونگ در سال ۲۰۲۴ می پردازیم
