این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
فهرست مطالب
چای مانع از جذب آهن و کم خونی میشود، این جوابی بود که اکثر ما از مادرمان هنگام درخواست چای بعد از غذا، میشنیدیم. جملهای کوتاه و اکثرا قاطع که بدون هیچ توضیح اضافهای ما را از نوشیدن چای بعد از صرف غذا منصرف میکرد؛ اما آیا چای به عنوان یکی از پرطرفدارترین نوشیدنیها، چنین تاثیری بر جذب آهن دارد یا صرفا جوابی است از روی عادت. برای بررسی این ادعا نیاز است که ارتباط چای و کم خونی به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا ابعاد مختلف آن روشن شود که در ادامه بهطور مفصل به سوال «آیا چای باعث کم خونی میشود» پاسخ میدهیم.
انواع چایی ساز را با بهترین قیمت در تکنولایف پیدا خواهید کرد.
خوردن چای بلافاصله بعد از غذا خوردن، مانع جذب آهن موجود در غذا خواهد شد. در یک مطالعه مشخص شد که سرو غذا با چای میتواند میزان جذب آهن را تا 62 درصد کاهش دهد و مصرف قهوه هم میتواند 35 جذب آهن را کاهش دهد. این در حالی است که مصرف آب پرتقال میتواند جذب آهن را تا 85 درصد افزایش دهد. با این توصیفات میتواند گفت که حرف مادرها درست است و مصرف چای بعد از غذا میتواند جذب آهن را تا حد زیادی کاهش دهد.
در یک مطالعه دیگر مردی 48 ساله مورد بررسی قرار گرفته است که به دلیل مصرف بیش از حد چای سبز، دچار کم خونی شده است که با تغییر این رویه، کم خونی وی برطرف شده است. به همین دلیل میتوان گفت اکثر چایها عوارض تقریبا مشابهی دارند و استفاده از چایهای مرغوب یا بهترین مارک چای ساز برای دم کردن چای، کارساز نخواهند بود.
لازم است که اشاره کنیم با یک یا دو بار چای خوردن بلافاصله بعد از غذا، دچار فقر آهن یا کم خونی نخواهید شد. بلکه مصرف مداوم چای بعد از غذا، یا مصرف بیش از اندازه آن است که میتواند مانع از جذب آهن شده و در نهایت باعث کم خونی شود.
نوشیدن چای پس از غذا به طور مداوم، یا مصرف بیش از حد چای میتواند مانع از جذب آهن موجود در غذاها شود. آهن یکی از عناصر بسیار مهم بدن است که در تشکیل پروتئین هموگلوبین نقشی اساسی دارد. این پروتئین در گلبولهای قرمز خون، وظیفه حمل اکسیژن را برعهده دارد. به همین دلیل کمبود آهن باعث میشود که میزان هموگلوبین بدن فرد کاهش پیدا کرده و در نهایت خون رسانی به بخشهای مختلف بدن به درستی انجام نشود که مشکلاتی مانند ضعف، خستگی، خواب آلودگی و ریزش مو را به دنبال خواهد داشت. در واقع مصرف چای باعث کم خونی ناشی از فقر آهن خواهد شد و با سایر کم خونیها مانند کم خونی داسی شکل متفاوت است.
همانطور که در بالا اشاره شد، هم چای سبز و هم چای سیاه میتوانند میزان جذب آهن را تا حد زیادی محدود کنند؛ در نتیجه نمیتوان خیلی روی چای سبز یا محصولات دیگر برای افزایش جذب آهن حساب باز کرد. با این وجود برخی از عوامل میتوانند تاثیر این چای بر کم خونی را تحت تاثیر قرار دهند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
نوشیدن چای بلافاصله بعد از غذا یا همراه با آن، بیشترین تاثیر منفی را بر جذب آهن خواهد داشت و میتواند کم خونی افراد را افزایش دهد. برخی دیگر از افراد سعی میکنند که با مصرف چای قبل از وعده غذایی از این مشکل جلوگیری کنند؛ اما زهی خیال باطل. مصرف چای قبل از غذا، همان تاثیر منفی را دارد. تنها راه حل این است که فاصله زمانی بین غذا خوردن و نوشیدن چای را افزایش دهید.
چای پررنگ و غلیظ نسبت به چای کم رنگ حاوی مقدار بیشتری چای است و باعث میشود که میزان جذب آهن بیشتر تحت تاثیر قرار بگیرد.
چای سبز و چای سیاه هر دو باعث کم خونی ناشی از فقر آهن خواهند شد؛ اما با قاطعیت نمیتوان گفت که کدام بدتر است و اثر منفیتری روی این موضوع به جای خواهد گذاشت. در حالی که محصولاتی که حاوی تانن بیشتر هستند، بیشتر جذب آهن را مختل خواهند کرد. به همین دلیل توصیه میشود هنگام خرید چای به این موضوع توجه کافی داشته باشید.
اکثر ما خود را افرادی چای خور میدانیم و به آن هم افتخار میکنیم، در حالی که مصرف بیش از حد چای، یکی از مهمترین عوامل کم خونی است. بین دو نفر از اعضای خانواده که غذای مشابهی را مصرف میکنند، کسی که چای کمتری مصرف میکند، کمتر دچار کم خونی خواهد شد.
در نظر داشته باشید که علاوه بر موارد بالا، سن و وضعیت سلامتی افراد هم میتواند میزان جذب آهن را تحت تاثیر قرار دهد. برای نمونه کودکان، نوجوانان، زنان باردار، خانمها در دوره قاعدگی و افرادی که به کم خونی مبتلا هستند، بیشتر تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
ترفندهایی مانند خرید کتری برقی و چایی ساز به جای استفاده از سماور، راه حلی برای کاهش کم خونی ناشی از مصرف چای نیستند و برای رفع این مشکل نیاز است که عادتهای غذایی خود را تغییر دهید. اولین کار این است که مصرف چای را تا حد ممکن کم کنید. سپس باید بین غذا خوردن و مصرف چای، فاصله بیندازید و سعی کنید که چایهای کم رنگ و با غلظت کمتری مصرف کنید. از طرفی دیگر توصیه میشود چای را با برخی از ترکیبات مانند شیر یا لیمو که حاوی ویتامین C است مصرف کنید تا اثرات مخرب آن بر جذب آهن به کمترین میزان ممکن برسد.
با این تفاسیر میتوان گفت که مصرف چای عامل کم خونی نیست، بلکه مصرف بیش از اندازه یا زمان مصرف نادرست است که میتواند چنین مشکلی را تشدید کند. به همین دلیل نیاز است که بین غذا خوردن و مصرف چای، یک فاصله یک الی دو ساعته وجود داشته باشد تا هم بتوانید از چای خود لذت ببرید و هم بدن فرصت کافی برای جذب آهن مورد نیاز خود را داشته باشد.
در جواب سوال: آیا خوردن چای برای کم خونی مضر است؟ باید بگوییم که مصرف بیش از اندازه و نادرست آن است که میتواند باعث کم خونی شود. در حالیکه مصرف مقداری چای کمرنگ در روز و با فاصله زمانی مناسب از وعدههای غذایی میتواند به حفظ شادابی و انرژی شما کمک کند. به همین دلیل نیاز نیست که مصرف چای را به صورت کلی حذف کنید، بلکه به راحتی میتوانید آن را کنترل کنید تا اثرات مخربش به کمترین حالت ممکن برسد.