فهرست مطالب
داشتن یک گوشی که بدون نیاز به شارژ کردن بتواند سال‌ها برای ما کار کند رویایی بسیار شیرین است که متاسفانه هنوز به واقعیت نپیوسته است. برخی از شرکت‌ها در حال تحقق چنین رویایی هستند و تلاش می‌کنند به کمک انرژی هسته‌ای باتری‌هایی با قابلیت شارژدهی طولانی تولید کنند. تا آن زمان مجبور هستیم هر روز گوشی خودمان را به شارژ بزنیم، به همین دلیل نیاز است که با نحوه صحیح شارژ کردن این دستگاه‌های کوچک آشنایی کافی داشته باشیم. باتری‌های لیتیوم یونی که امروزه در تلفن‌های همراه و دستگاه‌های الکترونیکی ما استفاده می‌شوند، با وجود پیشرفت‌های چشمگیر همچنان محدودیت‌هایی دارند. یکی از دغدغه‌های همیشگی کاربران طول عمر باتری و نحوه شارژ صحیح آن است. با توجه به افزایش مداوم قیمت انواع گوشی موبایل، بسیاری از افراد و شرکت‌ها توصیه می‌کنند که شارژ گوشی خود را بین 20 تا 80 درصد نگه دارید و اجازه ندهید که درصد شارژ گوشی از این مقدار کمتر یا بیشتر شود؛ اما آیا این ادعا درست است؟ با ما همراه باشید تا این موضوع را به صورت کامل زیر ذره‌بین ببریم.
شاید به نظر برسد که شارژ کردن گوشی فقط وصل کردن کابل به پریز برق است، در حالیکه فرایند شارژ شدن باتری بسیار پیچیده‌تر از این حرف‌ها است. برای اینکه بهتر متوجه شویم چرا شارژ کردن تا 80 درصد اهمیت دارد، باید کمی با نحوه عملکرد باتری در هنگام شارژ آشنا شویم. به زبان ساده باتری‌های لیتیوم یونی از دو الکترود آند و کاتد و یک الکترولیت تشکیل شده‌اند. وقتی شما گوشی خود را به شارژر متصل می‌کنید، یک جریان الکتریکی ایجاد می‌شود که باعث حرکت یون‌های لیتیوم از کاتد به آند می‌شود. این حرکت یون‌ها انرژی الکتریکی را در باتری ذخیره می‌کند تا زمانی که درصد شارژ گوشی به 100 برسد در این حالت به صورت خودکار جریان شارژ قطع خواهد شد. سپس با حرکت یون‌های لیتیوم از آند به کاتد فرایند تخلیه شارژ باتری شروع خواهد شد که می‌تواند انرژی مورد نیاز برای روشن نگه داشتن گوشی را فراهم کند.
ساده‌ترین جواب این است که بله تنظیم شارژ گوشی تا ۸۰ درصد به صورت کلی می‌تواند طول عمر باتری گوشی شما را افزایش دهد و اگر بتوانید برنامه شارژ کردن گوشی را به گونه‌ای مدیریت کنید که از 80 درصد فراتر نرود، باتری گوشی شما می‌تواند تعداد سیکل شارژهای بیشتری را تحمل کند. از طرفی دیگر بهتر است قبل از اینکه باتری گوشی به صورت کامل تخلیه شود، آن را به شارژ بزنید، در واقع همان قانون 20 به 80 صادق است و اگر این بازه را رعایت کنید به احتمال زیاد بازه بیشتری از باتری گوشی استفاده خواهید کرد و زمان تعویض آن را عقب‌تر خواهید انداخت.
شاید با خود فکر می‌کنید که شارژ گوشی تا 80 درصد باعث افزایش تعداد سیکل شارژ گوشی خواهد شد که یکی از دلایل کاهش عمر باتری است؛ اما این تصور نادرست است و از یک اشتباه نشات می‌گیرد که دو مفهوم تعداد دفعات اتصال به شارژر (Frequency of Plugging In) و سیکل شارژ (Charge Cycle) را با هم برابر می‌داند.
تعداد دفعات اتصال به شارژر به این مورد اشاره دارد که شما چند بار در روز یا در هفته گوشی خود را به شارژر متصل می‌کنید. ممکن است شما گوشی خود را چندین بار در روز به شارژ بزنید، حتی برای مدت زمان‌های کوتاه، بدون اینکه لزوما باتری را به طور کامل شارژ کنید.
در حالیکه سیکل شارژ زمانی کامل می‌شود که شما 100% ظرفیت باتری را استفاده کنید. در این مورد نیاز نیست که باتری به صورت کامل پر شده و سپس تخلیه شود، بلکه ممکن است یکبار شما گوشی را از صفر شارژ کرده و به 80 درصد برسانید سپس موقعی که به 20 درصد می‌رسد آن را دوباره به شارژ بزنید. در این حالت تنها یک سیکل شارژ کامل نشده است و تنها 60 درصد آن تکمیل شده است. حال اگر گوشی را به شارژ متصل کنید تا به 80 درصد برسد و از آن استفاده کنید تا شارژ دستگاه به 40 درصد برسد، یک سیکل شارژ را تکمیل کرده‌اید. در این حالت تعداد دفعات اتصال به شارژ دو بوده است، در حالیکه که تنها یک سیکل شارژ اتفاق افتاده است.
در نتیجه می‌توان گفت که محدود کردن شارژ گوشی به 80 درصد در مرحله اول باعث کاهش فشار به باتری خواهد شد و روی تعداد دفعات اتصال گوشی به شارژ تاثیر خواهد گذاشت؛ اما سیکل شارژ دستگاه را افزایش نخواهد داد و به طور کلی باعث افزایش عمر باتری گوشی خواهد شد.
در نظر داشته باشید باتری جزو تجهیزات مصرفی گوشی محسوب می‌شود و پس از چند وقت باید آن را تعویض کنید. به همین دلیل شارژ کردن گوشی تا ۸۰ درصد نمی‌تواند مانع خراب شدن باتری شود و فقط زمان تعویض آن را برای مدتی عقب خواهد انداخت. برآورد اینکه رعایت این نکته چقدر می‌تواند به عمر باتری گوشی اضافه کند، کمی سخت است. چرا که عوامل دیگری مانند عادات شارژ کردن، میزان قرار گرفتن در مجاورت گرما و سایر عوامل هم می‌توانند طول عمر باتری را تحت تاثیر قرار دهند. با این وجود اگر همه نکات را رعایت کنید به احتمال زیاد می‌توانید تا یک سال زمان تعویض باتری را عقب بیندازید.
با توجه به اینکه آیفون هم از باتری‌های لیتیوم یونی استفاده می‌کند، موارد بیان شده در بالا در مورد این گوشی‌ها هم صدق می‌کند و در اصل یکی از شرکت‌هایی که برای اولین بار چنین موضوعی را مطرح کرد، شرکت اپل بود. به همین دلیل می‌توان گفت که در اساس از این نظر بین شرکت‌های مختلف، تفاوتی وجود ندارد و باتری گوشی همگی در صورت تنظیم شارژ گوشی تا ۸۰ درصد می‌تواند به مدت بیشتری دوام داشته باشد.
گوشی‌های آیفون امکان محدود کردن شارژ باتری بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد با بازه‌های ۵ درصدی را برای کاربران خود فراهم کرده است که برای استفاده از آن در آیفون ۱۴ و مدل‌های بعدی باید مسیر زیر را دنبال کنید:
Settings> Battery> Charging> charge limit
در آیفون 14 و نسخه‌های قبلی هم کافی است که مسیر زیر را دنبال کنید:
Settings> Battery> Battery Health & Charging> Optimized Battery Charging
باتری‌های سیلیکون کربن نسخه ارتقا یافته‌ای از باتری‌های لیتیوم یونی هستند که همان ساختار و اجزا را دارند، با این تفاوت که آند در باتری‌های لیتیوم یونی از جنس گرافیت ساخته شده است و در باتری‌های سیلیکون کربن، آند از ترکیبی از سیلیکون و کربن ساخته شده است. این ویژگی باعث می‌شود که باتری‌های سیلیکون کربن در حجم‌های کمتر، ظرفیت بیشتری نسبت به باتری‌های نسل قبل داشته باشند. با این وجود هنوز راه زیادی تا فراگیر شدن این باتری‌های وجود دارد و نمی‌توان با قطعیت در مورد تاثیر محدود کردن شارژ آن به 80 درصد با اطمینان صحبت کرد؛ اما به طور تئوریک می‌توان ادعا کرد که عملکرد آن مشابه باتری‌های لیتیوم یونی خواهد بود و حتی ممکن است بیشتر باعث افزایش طول عمر باتری گوشی شود.
از آنجایی که اکثر گوشی‌ها از باتری‌های لیتیوم یونی استفاده می‌کنند، روش‌های به کار رفته برای افزایش عمر باتری گوشی اندروید و آیفون یکسان خواهد بود. یکی از مهم‌ترین روش‌ها که در بالا به آن اشاره کردیم شارژ گوشی تا 80 درصد است؛ اما روش‌های دیگری هم وجود دارد که در ادامه به طور اختصار به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
با حذف اداپتور شارژر از جعبه گوشی‌های برخی از شرکت‌ها، پیدا کردن اداپتور شارژ اصلی به یک کابوس برای کاربران تبدیل شده است. چرا که استفاده از آداپتور یا کابل تقلبی می‌تواند به باتری گوشی آسیب وارد کرده و شما را مجبور کند که سریع‌تر آن را تعویض کنید. این ویژگی مخصوصا در گوشی‌های آیفون بیشتر به چشم می‌خورد و حتی شارژ گوشی تا 80 درصد هم نمی‌تواند خسارت آن را جبران کند. به همین دلیل توصیه می‌شود همواره از شارژر اصل استفاده کنید.
اکثر شارژرهای مدرن مکانیزم شارژ قطره‌ای دارند که فرایند شارژ را به شیوه‌ای مناسب کنترل خواهند کرد. با این وجود هنوز هم دارای نقص‌هایی هستند که ممکن است باعث آسیب به باتری شوند. به همین دلیل قرار دادن گوشی در شارژ برای تمام شب و در حالت 100 درصد، همچنان می‌تواند به مرور زمان به باتری فشار وارد کند. بهتر است گوشی خود را زمانی که نیاز دارید شارژ کنید و پس از رسیدن به شارژ 80 درصد یا 100 درصد در صورت نیاز، آن را از شارژر جدا کنید. تنها موردی که شارژ شبانه ممکن است کمک کننده باشد حالتی است که نیاز به کالیبره کردن باتری گوشی داشته باشید. در این وضعیت برای اطمینان از رسیدن شارژ گوشی به 100 درصد می‌توانید یکبار آن را از شب تا صبح به شارژ بزنید.
گرما یکی از دشمنان اصلی باتری است. از قرار دادن گوشی در معرض نور مستقیم خورشید، مکان‌های بسیار گرم مانند داشبورد ماشین در تابستان و یا استفاده از گوشی در محیط‌های بسیار گرم خودداری کنید. علاوه بر آن توصیه می‌شود هنگام شارژ کردن گوشی قاب آن را بردارید تا گرما بهتر دفع شود.
از طرفی دیگر دمای بسیار پایین نیز می‌تواند به باتری آسیب برساند. از قرار دادن گوشی در محیط‌های بسیار سرد و استفاده از آن در محیط‌های مرطوب خودداری کنید.
هنگام شارژ باتری گرم می‌شود و استفاده همزمان از گوشی به ویژه برای کارهای سنگین مانند بازی یا پخش ویدیو این گرما را افزایش می‌دهد. گرمای بیش از حد دشمن اصلی باتری‌های لیتیوم یونی است و فرسودگی آن را تسریع می‌کند. علاوه بر آن در حین شارژ و استفاده همزمان، باتری در معرض سیکل‌های شارژ و دشارژ ناقص و نامنظم قرار می‌گیرد که می‌تواند به ساختار داخلی آن آسیب برساند. برای افزایش عمر باتری گوشی سامسونگ یا هر گوشی دیگری بهتر است در حین شارژ استفاده از گوشی را به حداقل برسانید و اجازه دهید باتری در آرامش شارژ شود.
یکی از روش‌های افزایش طول عمر باتری گوشی استفاده صحیح از این دستگاه‌ها است تا میزان شارژدهی روزانه آن‌ها بالاتر رفته و کمتر نیاز باشد که گوشی را به شارژ بزنید. کارهایی مانند کاهش استفاده از برنامه‌های پرمصرف، کاهش روشنایی صفحه نمایش، بستن برنامه‌ها در پس زمینه، غیرفعال کردن ویژگی‌های غیرضروری مانند بلوتوث، وایفای، GPS و NFS، کاهش استفاده از داده و فعال کردن Dark mode تنها بخشی از روش‌هایی است که به افزایش طول عمر باتری کمک خواهند کرد.
رعایت اصول شارژ گوشی تا 80 درصد می‌تواند تا حد زیادی زمان تعویض باتری را به تعویق بیندازد. با این وجود باتری‌های لیتیوم یونی عمر محدودی دارند و به مرور زمان فرسوده می‌شوند؛ بنابراین اگر متوجه شدید که باتری گوشی به شدت ضعیف شده است و به سرعت خالی می‌شود، ممکن است زمان تعویض آن رسیده باشد. در برابر تعویض باتری مقاومت نکنید در صورت نیاز با مراجعه به مراکز معتبر و تعمیرکاران ماهر نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
در این مطلب به بررسی اقتصادی ترین گوشی سامسونگ در سال ۲۰۲۴ می پردازیم
