انسان موجودی اجتماعی است و نیاز دارد در فضایی اجتماعی باشد تا احساس کامل بودن، قدرت و شادی داشته باشد. ارتباط با دیگر افراد، به طور چشمگیری می‌تواند استرس، افسردگی، اضطراب و حس تنهایی را از بین ببرد و از طرف دیگر موجب افزایش عزت نفس، راحتی و شادی شود. در دنیای شلوغ امروز، خیلی از ما برای ارتباط با دیگران، بیشترین وقت را در پلتفرمهای مجازی مختلفی مانند اینستاگرام، توییتر، تلگرام و فیسبوک می‌گذرانیم.
این فضا با این که مزایای بسیار زیاد و گوناگونی دارد، می‌تواند موقعیت‌هایی را رقم بزند که ما مدام جنبه‌های مختلف زندگی خود را با دیگران مقایسه کنیم، غصه بخوریم، اخبار بد و ناگوار بشنویم، احساس تنهایی در ما شدت بگیرد و اضطراب بالا برود. همچنین، از آن‌جا که استفاده از اینترنت محدودیت سنی ندارد و هر فردی با استفاده از گوشی، لپ تاپ یا کامپیوتر می‌تواند به اینترنت دسترسی پیدا کند، باعث میشود افراد کم‌سن و سال نیز در معرض مسائل ناخوشایندی قرار بگیرند. تمامی این مسائل، این زنگ هشدار را برای ما به صدا در می‌آورد که مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی را جدی بگیریم.
اینترنت و فضای مجازی ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای که دارد و ضرورتش در زندگی روزمره‌ی ما احساس میشود. این فضا به ما امکان میدهد که بی‌توجه به فاصله، بتوانیم با دوستان و خانواده در ارتباط باشیم و آنها را ببینیم. باعث میشود درباره‌ی هر موضوعی بتوانیم اطلاعات کسب کنیم و هر مهارت و تخصصی را از کارشناسان آن حوزه به طور مجازی یاد بگیریم. اجازه میدهد در کلاس‌های درس به‌راحتی شرکت کنیم. با دیدن ویدیوهای مختلف سرگرم شویم و همینطور از اخبار روز دنیا اطلاعات کسب کنیم. با این حال، بسیار لازم و ضروری است که مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی را جدی بگیریم تا تحت تاثیر اتفاقات و مشکلاتی که می‌تواند برای ما رقم بزند قرار نگیریم.
برای این کار، راه‌های مختلفی وجود دارد. راه و روش‌هایی که بتوانیم در مقابل اخبار بدی که می‌شنویم و احساسات بدی که در اثر دیدن خیلی از پست‌های فضای مجازی به ما دست میدهد را کنترل کنیم. در ادامه این راه و روش‌های حفظ سلامت روان را مرور میکنیم.
هیچ کس نباید به شما بگوید چه احساسی داشته باشید؛ اما این نکته را توجه داشته باشید که لازم است در برابر افکار منفی و حسرت‌باری که در اثر فضای مجازی به ذهن هجوم می‌آورند از خودتان مراقبت کنید.
ما زمان زیادی را در پلتفرمی مانند اینستاگرام می‌گذرانیم. در مترو، اتوبوس، سر کار، در مطب دکتر، قبل از خواب و خلاصه هر زمان خالی‌ای که پیدا میکنیم، به طور خودکار اینستاگرام را باز میکنیم. در آن‌جا با عکس‌های مختلفی از دوست و آشنا، حتی کسانی که شاید شناخت خیلی کمی از آنها داریم مواجه می‌شویم. یکی از دوستانمان به تازگی ازدواج کرده است، دوست دیگری بیزنس شخصی خود را راه انداخته، کسی دیگر وزن زیادی را کم کرده و خوش اندام شده، دیگری به یک سفر لوکس و هیجان انگیز رفته، شخص دیگری لباس‌های گران‌قیمتی خریده و فرد دیگری باز هم مشغول خوش‌گذرانی با دوستانش است.
با دیدن این تصاویر و فیلم‌ها، موجی از احساس تنهایی، شکست، عدم موفقیت، اضطراب و عقب افتادن از زندگی در ما شکل می‌گیرد. هرچه بیشتر اسکرول میکنیم و پست‌های بیشتر می‌بینیم، ممکن است این حس هم شدیدتر شود.
این حس برای همه ممکن است پیش بیاید و خیلی از ما تا به حال اسیر آن شده‌ایم. در چنین موقعیت‌هایی، برای این که سلامت روان و آرامش خود را حفظ کنید، خوب است سریعاً از این فضا خارج شوید. سعی کنید زمان آنلاین بودن خود را کاهش دهید. وقت خالی خود را با فیلم دیدن، کتاب خواندن، گوش دادن به پادکست و موسیقی، یا انجام کارهای دیگر سپری کنید. اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید جلوی خود را بگیرید و باز هم برنامه را باز می‌کنید، آن را برای چند روزی از روی گوشی پاک کنید یا دی اکتیو کنید. اگر به خاطر کار خود یا هر دلیل دیگری نمی‌خواهید و نمی‌توانید این کار را کنید، افرادی که با عکس‌ها و پست‌های خود آرامش خاطر شما را به هم می‌ریزند، دنبال نکنید. این نکته را به خاطر داشته باشید که سلامت روان شما از هر چیزی مهمتر است و ضروری است که آن را اولویت قرار دهید. فراموش نکنید که هیچ کس دقیقا همان چیزی نیست که در فضای مجازی نشان میدهد و ما شاهد تنها لحظاتی از زندگی آنها هستیم. پس نباید کل زندگی خود را با همان چند عکس یا فیلمی که از آنها دیده‌ایم مقایسه کنیم و احساس باخت به ما دست دهد. همچنین، نباید فراموش کنیم که زندگی مسابقه نیست و قرار نیست از کسی جلو بزنیم.
ما در شبکه‌های مجازی مدام خود را با افراد دیگر مقایسه میکنیم؛ آن هم بدون این که بدانیم شخص مقابل در چه موقعیتی زندگی کرده، چه امکاناتی داشته و برای رسیدن به چیزی که رسیده چه تلاش‌هایی کرده!
بهتر است افرادی که در شبکه‌های مجازی از نظرمان موفق است را منبع الهام بدانیم. اگر کسی را می‌بینیم و دوست داریم مانند او باشیم، مسیری که طی کرده را در نظر بگیریم تا بتوانیم به سوی اهداف خود بهتر و مصمم‌تر حرکت کنیم. این کار، باعث میشود تا به جای حسرت خوردن، پویاتر شویم و تلاش کنیم تا ما هم منبع الهام دیگران شویم.
با گذشت زمان و حضور طولانی تر در فضای مجازی ممکن است دوستان و طرفداران زیادی را جذب کنید. مخاطبینی که به شما احساس بدی می‌دهند یا محتوای نا مناسبی منتشر میکنند را از دایره دوستانتان حذف کنید.
گاهی از فضای مجازی فاصله بگیرید و مدت زمانی را به دور از اینترنت و گوشی سپری کنید. برای مثال مدتی به خارج از شهر رفته و بدون استفاده از اینترنت و گوشی زمانتان را سپری کنید. یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای حفظ سلامت روان و دوری از فضای سوشال انجام دهید، کاهش زمان آنلاین بودن است. سعی کنید بیشتر با اعضای خانواده و دوستان وقت بگذرانید. فعالیت جدیدی را یاد بگیرید که فکر شما را به خود مشغول کند. کتاب بخوانید، ورزش کنید، تایم آنلاین بودن را به مواقع خاصی اختصاص دهید. بدین ترتیب، فکر شما کمتر درگیر خواهد بود.
در شبکه‌های اجتماعی، خیلی از افراد سعی میکنند خود را بهتر از چیزی که هستند نشان دهند. حتی آنها بخش زیادی از پول خود را صرف خرید لباس‌ها و لوازم جدید میکنند تا در عکس‌های خود با لباس‌های تکراری دیده نشوند. رستوران‌هایی فراتر از بودجه‌ی خود می‌رود که در آن‌جا عکس داشته باشند و به‌طور کلی، خود را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهند که به دیگران نشان دهند آدم‌هایی موفق و خوش‌گذران با زندگی اجتماعی و کاری فوق‌العاده هستند. یکی از مضرات شبکه‌های اجتماعی نیز همین است که مصرف گرایی را بالا برده است و با پخش کردن اضطراب‌های اجتماعی و احساسات منفی، افراد زیادی را به دام تبلیغات و باورهای غلط انداخته است. هر کس که به شما چنین احساسی را میدهد، بهتر است او را حذف کنید. حفظ سلامت روان در فضای مجازی را جدی بگیرید.
پیج‌های این‌چنینی را آنفالو کنید و به جای آن، سراغ صفحاتی بروید که به شما چیزی می‌آموزند.
همانطور که قبل‌تر هم اشاره کردیم، بخش اعظمی از فضای مجازی برای این ساخته شده که به ما نشان دهد ما به اندازه‌ی کافی خوب نیستیم، زیبا نیستیم، خوش اندام نیستیم، موفق نیستیم، باهوش نیستیم و پولدار نیستیم. فضای مجازی و اینفلوئنسرهایی که در آن جا کار میکنند هم دائما تلاش میکنند تا این باورها را در ما تقویت کنند تا بتوانند از این طریق کسب درآمد کنند. آنها مدام راه‌هایی برای موفق شدن، روش‌هایی برای لاغری و کارهایی برای یک شبه پولدار شدن را تبلیغ میکنند.
فراموش نکنید که تنها ۲ درصد مردم جهان هستند که آن بدن مورد نظر شما را دارند. افراد خیلی کمی هستند که هم زیبا، هم پولدار و هم باهوش هستند. نباید احساس ناکافی بودن را تقویت کنید و برای این کار، لازم است که آگاهی خود را درباره‌ی فضای مجازی بالا ببرید. بهترین کار نیز، دوری از افراد سمی این فضا و تمرکز روی خودتان است.
فضای مجازی، فضای بسیار مفیدی است و همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، مزایای زیادی دارد. با این حال، مانند هر چیز دیگری که در کنار ویژگی‌های خوب خود معایبی هم دارد، موقع استفاده از آن باید بسیار مراقب باشید که تحت تاثیر ویژگی‌های منفی آن قرار نگیرید و مراقبت از سلامت روان در فضای مجازی را فراموش نکنید.
نحوه حفظ سلامت روان در فضای مجازی چگونه است؟
زمان آنلاین خود را کم کنید، از مقایسه خود با افرادی که در شبکه‌های مجازی می‌بینید دست بردارید، آگاهی و دانش خود را بالا ببرید و افراد سمی را دنبال نکنید.
چرا فضای مجازی تاثیرات منفی بر ذهن میگذارد؟
با باز کردن شبکهها و پلتفرمهای مجازی، مغز ما دوپامین ترشح میکند و باعث شادی موقت ما میشود. بنابراین به آنها اعتیاد پیدا میکنیم و برای شاد شدن، مدام سراغ آنها میرویم. این پلتفرمها، در اصل برای اعتیادزایی طراحی شدهاند و به همین دلیل میتوانند تاثیرات مخربی چون احساس افسردگی، اضطراب و ناامیدی را در ما ایجاد میکنند.
بررسی گوشی سامسونگ اس ۲۴ اولترا به همراه تست گیمینگ و کیفیت دوربین ها
